ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Δημοσιεύτηκε στις 06/02/2019    

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

«Κούκλες» του Νικόλα Ανδρουλάκη, Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (Foyer)

Του Νίκου Ανδρείου

Προλογικά

Το «Κουκλόσπιτο»/«Et Dukkehjem» του Ερρίκου Ίψεν/Henrik Ibsen (Νορβηγός θεατρικός Συγγραφέας, Σκηνοθέτης & Ηθοποιός, 1828-1906) ανέβηκε για πρώτη φορά στη σκήνη του Βασιλικού Θεάτρου της Κοπενχάγης/Det Kongelige Teater την 21η Δεκεμβρίου του 1879. Πρόκειται, για το 17ο θεατρικό του έργο -επί συνόλου 27 Θ. έργων- που απηχεί τη βαθιά ενσυναίσθηση, ερμηνεία και «δραματουργική ενατένιση» της ανθρώπινης ψυχής και των παθών της, εκ μέρους του ύψιστου Δραματουργού του 19ου-20ου Αιώνα, στο Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο Θεατρικό γίγνεσθαι -που δεν καμώνεται πως είναι κάτι άλλο, ίσως «ανώτερο», από την ίδια την  καθημερινή ΖΩΗ των ανθρώπων, αλλά αντλεί σε «ευθεία γραμμή» απ’ αυτήν-. Στο «Κουκλόσπιτο» του Ίψεν, εκτυλίσσεται η ιστορία της Νόρας, μίας γυναίκας που ξαφνικά «αφυπνίζεται» από τα ζωτικά της ψευδή και εναντιώνεται στην «καθεστηκυία τάξη» της οικογένειάς της, παίρνοντας αδιανόητα τολμηρές -για την εποχή που ζει- αποφάσεις. «Δραπετεύει» από την οικογενειακή εστία και διεκδικεί τη ζωή που θέλει να ζήσει έξω από κοινωνικές ή άλλες συμβάσεις, πληρώνοντας το αντίτιμο της Ελευθερίας της, της ανακάλυψης του εαυτού της και των επιλογών του…  Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο ίδιος ο Συγγραφέας υποσημειώνει: «Η στιγμή που αφήνει το σπίτι της είναι η στιγμή που αρχίζει η ζωή της… Σ’ αυτό το έργο υπάρχει ένα μεγάλο, ενήλικο παιδί, η Νόρα, που πρέπει να βγει έξω στη ζωή να ανακαλύψει τον εαυτό της».

Οι «Κούκλες» του Νικόλα Ανδρουλάκη «διατείνονται», ότι είναι βασισμένες στο «Κουκλόσπιτο» του ‘Ιψεν, κάτι που διαφωνώ, θεωρώντας ότι έχουν αφορμή το εν λόγω έργο και κατά βάσει τον πυρήνα του -Απουσιάζουν… παντελώς, πέραν της Νόρας και «κτερισμάτων» του Τόρβαλντ Χέλμερ, οι λοιποί ήρωες/χαρακτήρες του «Κουκλόσπιτου»-. Η διαφωνία αυτή, ωστόσο, δε μπορεί να σταθεί ως πρόσκομμα, για να βροντοφωνάξω, πως η παράσταση του Ανδρουλάκη, αυτό το αριστουργηματικό «παραλήρημα», είναι ό,τι καλύτερο έχω δει, μέχρι τώρα, για την τρέχουσα θεατρική περίοδο!


[…]Ένα κουκλόσπιτο. Δέκα γυναίκες. Ένας χορός κέρινων ομοιωμάτων. Ή αμαζόνων σε εγρήγορση. Όλες νεαρές. Όλες αλαβάστρινες. Όλες κούκλες. Κι όλες τους είναι μητέρες. Κόρες. Σύζυγοι. Αδελφές. Φίλες. Ερωμένες. Ξένες. Μαριονέτες κι επαναστάτριες. Σε ένα ταμπλό βιβάν γυναικείας χειραφέτησης. Μια στρατιά υπεραιωνόβιες Νόρες βγαίνουν από το κεχριμπάρι τους, εξερευνούν η μία την άλλη κι όλες μαζί χειραγωγούνται από τον δημιουργό τους. 
Ακριβώς 140 χρόνια μετά την πρώτη ανάγνωση του Κουκλόσπιτου του Χένρικ Ίψεν, το έργο που τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα των κοινωνικών δεδομένων αιώνων, για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, αναθεωρείται από την ίδια την ηρωίδα του. Και τα πολλαπλά καθρεφτίσματά της, στη γυναίκα του 21ου αιώνα.  Και μετατρέπεται σε συγκρουσιακό συλλογικό αφήγημα –αφορμή για την προσωπική ρωγμή κάθε Κούκλας. Κι η Νόρα πέθανε.  Κι η Νόρα δεν υπήρξε ποτέ. Και ζήτω η Νόρα.
Με ένα ensemble γυναικών να συνθέτουν–ως χορός που μεταλλάσσεται- όλους τους ήρωες του έργου, συνομιλώντας ταυτόχρονα –σαν σε παράβαση-με έργα ορόσημα που σμίλεψαν ηρωίδες εμβληματικές. Κάθε Νόρα αυτού του μουσείου κέρινων ομοιωμάτων κουβαλά τριπλή ταυτότητα. Μια φανερή, μια κρυφή και μία που δεν έχει ανακαλύψει ακόμα. Σε έναν οίστρο του συλλογικού ασυνείδητου της σύγχρονης γυναίκας. Με το κορμί μιας νεαρής χορεύτριας και τη φωνή μιας νεαρής σοπράνο ν’ αντανακλούν όσα μένουν από ένα κουκλόσπιτο σε ένα παιδί
.[…](Πηγή: www.dithepi.gr )

Συντελεστές

Ο Νικόλας Ανδρουλάκης υπογράφει τη Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία του έργου και αποκαλύπτεται… Η δουλειά του σε σχέση με τη Δραματουργική επεξεργασία έχει σπουδαίες αρετές και δραματουργικές «παιδικές ασθένειες». Επί παραδείγματι: –Ενώ έχει μία λεπτοφυή, σπουδαία και πρωτότυπη σύλληψη μετεγγραφής του έργου του Ίψεν («Κουκλόσπιτο») και το «αποδομεί» -προς τούτο- εξαίσια, την ίδια στιγμή απομονώνει ένα μεγάλο μέρος του, γειώνοντάς το στα «παραλειπόμενα» ή στο «τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται». –Ενώ διαφαίνεται και προσλαμβάνεται από το κοινό, ότι τον ενδιαφέρει η ουσία των πραγμάτων -κάτι που πετυχαίνει απαράμιλλα στο μεγαλύτερο μέρος της παράστασης-, την ίδια στιγμή προβοκάρει… δημιουργώντας αντιστάσεις και ενστάσεις εκεί που δεν χρειάζεται. –Ενώ είναι «maître de la composition» (Μτφ.: Μαιτρ της σύνθεσης), κράτα μία παράσταση για 1 ώρα και 40 λεπτά, τη στιγμή που θα μπορούσε να συντμήσει τις επαναλαμβανόμενες «φόρμες» της, σε κίνηση και λόγο -η επανάληψη δεν είναι πάντα μητέρα της μαθήσεως, ένα κουρασμένο παιδί από ένα σημείο και μετά δεν ακούει (Παιδαγωγικός κανών)-. –Ενώ προβάλλει τη Νόρα -όπως και ο Ίψεν εξάλλου- ως πρότυπο Ελευθερίας  και αντίστασης κατά πάσης νουθεσίας & υπακοής που δεν υποστηρίζεται από συναίσθημα,  εσωτερική ανάγκη και ορμέμφυτη έκφραση, υπάρχουν στιγμές που επιχειρεί να «νουθετήσει» τους θεατές -με ενδεικτικότερη όλων, το ηχογραφημένο μήνυμα , στο τέλος της παράστασης-. Σε σχέση με τη Σκηνοθεσία μόνο διθυραμβικά σχόλια μπορώ να κάνω, με μόνη εξαίρεση το φωτισμό της 1ης πράξης. Τα Κοστούμια της  Ελένης Καββάδα είναι πολύ όμορφα και υποβλητικά. Οι Φωτισμοί - Video του Αντώνη Κουνέλλα, με εξαίρεση το φωτισμό της 1ης πράξης, απολύτως ενδεδειγμένα και ατμοσφαιρικά. Οι Χορογραφίες της Έμιλυ Νικόλα: άλλοτε αέρινες, άλλοτε σκληρές, άλλοτε ενθουσιώδεις και αισθησιακές, πάντα, ωστόσο, στο κέντρο του δραματουργικού στόχου. Η Σοπράνο Ζαϊρα Νικολακοπούλου ερμηνεύει αποθεωτικά και… αποθεώνεται.

Ηθοποιοί

Θα ήταν λάθος να μιλήσω για τους Ηθοποιούς (Νικόλας Ανδρουλάκης, Ιώβη Φραγκάτου, Έλενα Μεγγρέλη, Αντιγόνη Σταυροπούλου, Αγγέλικα Σταυροπούλου, Αναστασία Παντούση, Ναταλία Δήμου, Εύη Δόβελου, Έμιλυ Νικόλα, Ζαϊρα Νικολακοπούλου, Κατερίνα Μισιχρόνη), αυτής της όμορφης παράστασης, γενικά. Θα ήταν «εγκληματικό» ωστόσο, να αποκόψω, έστω και τώρα κάνοντας κριτική, το «κοινό» τους σώμα, την «κοινή» τους φωνή! Αυτή είναι η μεγάλη επιτυχία του Ανδρουλάκη,  ανασταίνει το πρόσωπο της Νόρας σε όλες και σε καμία! Και αυτές… περιμένοντας τη στιγμή τους, τα δίνουν όλα σαν έρθει η ώρα να τις πιάσει κάποιος στα χέρια του, ακόμα και παίζοντας μαζί τους -όπως δε θέλουν-, εξάλλου είναι… «Κούκλες».

Θερμά Συγχαρητήρια!

 


 

«Κούκλες»

Ένα κουκλόσπιτο. Δέκα γυναίκες. Ένας χορός κέρινων ομοιωμάτων. Ή αμαζόνων σε εγρήγορση. Όλες νεαρές. Όλες αλαβάστρινες. Όλες κούκλες. Κι όλες τους είναι μητέρες. Κόρες. Σύζυγοι. Αδελφές. Φίλες. Ερωμένες. Ξένες. Μαριονέτες κι επαναστάτριες

Δραματουργική επεξεργασία-σκηνοθεσία: Νικόλας Ανδρουλάκης
Σύμβουλος δραματουργίας: Aλκίνοος Δωρής
Κοστούμια: Ελένη Καββάδα
Σκηνικά: Δημήτρης Κωνσταντάρας
Φωτισμοί - βίντεο: Αντώνης Κουνέλλας
Χορογράφος: Έμιλυ Νικόλα
Μουσική επιμέλεια: Νόρα Χέλμερ
Ερμηνεύει η σοπράνο Ζαϊρα Νικολακοπούλου
Βοηθοίσκηνοθέτη: Εύη Δόβελου, Γιάννης Αξιώτης
Φωτογραφίες: Ελπίδα Ρώτα

Παίζουν:
Ιώβη Φραγκάτου, Έλενα Μεγγρέλη, Αντιγόνη Σταυροπούλου, Αγγέλικα Σταυροπούλου, Αναστασία Παντούση, ΝαταλίαΔήμου, Εύη Δόβελου, Έμιλυ Νικόλα, Ζαϊρα Νικολακοπούλου
και η Κατερίνα Μισιχρόνη, σε έναν ρόλο έκπληξη.(Πηγή: www.dithepi.gr )

Πηγή φωτογραφίας: www.dithepi.gr

 


 

Subscribe στο κανάλι Νίκος Ανδρείος: http://bit.ly/2k9mlPf
Like us on Facebook: http://bit.ly/2zMQZFk
Follow us on Twitter: http://bit.ly/2BjUi32
Follow us on Instagram: http://bit.ly/2hYQtbS
Official Website: https://www.nikosandreios.com/gr/