ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Δημοσιεύτηκε στις 06/12/2018    

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

«Άνθρωποι και ποντίκια» του Τζον Έρνστ Στάινμπεκ, Cartel Τεχνοχώρος

Του Νίκου Ανδρείου

Ο Τζον Ερνστ Στάινμπεκ - John Ernst Steinbeck (Αμερικανός συγγραφέας, βραβείο Πούλιτζερ 1940 και βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1962, 1902-1968), υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ψυχογράφους του 20ου Αιώνα για τη Λογοτεχνία και το Θέατρο. Χαρακτηριστική της ψυχοσύνθεσής του και των αποτυπώσεών της στο έργο του, είναι η  ομιλία - το λεγόμενο «Μάθημα Νόμπελ» - που εκφώνησε κατά την παραλαβή του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας (1962), με χαρακτηριστικές τις φράσεις που ακολουθούν: […] «Ο ίδιος ο άνθρωπος έχει καταστεί η μεγαλύτερή μας απειλή και η μοναδική μας ελπίδα» και για το χρέος του δημιουργού, που είναι, να είναι: «επιφορτισμένο με το καθήκον να αποκαλύπτει τα τρωτά και σφάλματά μας, να φέρει στο φως τα σκοτεινά και επικίνδυνα όνειρά μας, με σκοπό να βελτιώσει την ζωή μας» […].

Στη Νουβέλα του «Άνθρωποι και ποντίκια» («Of mice and men», 1937), που μετέπειτα διασκεύασε σε Θεατρικό έργο, αποτυπώνονται το ψυχικό άλγος και οι «ρεαλιστικές ανατάσεις», της πραγματικά σκληρής ζωής, των μεταναστών εργατών του αγροκτήματος «Speckels» (Monterey, Η.Π.Α.), όπου έζησε και ο ίδιος δουλεύοντας τους καλοκαιρινούς μήνες, κυρίως, μέχρι την ενηλικίωσή του.

[…]Οι χαρακτήρες του έργου αναγκαστικά σκληροί για να επιβιώσουν, ζουν σε ένα βρώμικο, αηδιαστικό κόσμο, η γλώσσα τους χυδαία πολλές φορές, οι σκηνές με σεξουαλικές στιγμές, αλλά και η κριτική που γίνεται για το κοινωνικό σύστημα, δεν έχουν τίποτε άσεμνο, ή διαφορετικό από τους συνήθεις διαλόγους μιας σκληρής πραγματικότητας. Με λίγα λόγια ο Στάινμπεγκ αναφέρεται με απόλυτο ρεαλισμό για ο,τι συμβαίνει την συγκεκριμένη χρονική στιγμή, ενώ οι «βρώμικες» λεπτομέρειες είναι μέρος της μεγέθυνσης του Στάινμπεκ προς όφελος της Τραγωδίας, με στόχο τον «εκδημοκρατισμό» του τραγικού αυτού κόσμου.[…] (www.carteltexnoxoros.com)

Για την παράσταση

Η μετάφραση – ελεύθερη απόδοση της Σοφίας Αδαμίδου, είναι σε γενικές γραμμές συνεπείς με την «ουσία» του κειμένου του Στάινμπεκ, με ορατές «παραλλαγές» (βλ. ρόλους). Ωστόσο, υπάρχουν, μετριασμένες, «φραστικές/λεκτικές επισφάλειες»! Η Βωμολοχία θα έπρεπε να είναι πιο περιορισμένη - όπως στο πρωτότυπο έργο  και  η «αναφορά», με τα παρελκόμενά της, σε τεθνεώτα τραγουδιστή δεν προσφέρει απολύτως τίποτα στη ροή και το μύθο του έργου. Η Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία του Βασίλη Μπισπίκη, είναι απολύτως συμβατή με την μέχρι τώρα πορεία του ως ηθοποιού, είναι πληθωρική, γήινη, δυναμική μα κύρια και πρωταρχικά ρεαλιστική. Αυτό που συμβαίνει στην παράσταση «Άνθρωποι και ποντίκια», είναι το σημαντικότερο υπόδειγμα/παράδειγμα ρεαλιστικού Θεάτρου που έχω δει τα τελευταία χρόνια. Τα Σκηνοθετικά ευρήματα του Μπισπίκη βρίθουν πρωτοτυπίας, με κορυφαία: Τη «σύνδεση» της παράστασης με τον πραγματικό κόσμο -πρώτο μέρος- και τη διαδραστική «υποβολή», με το κοινό, του δεύτερου μέρους μέχρι το τέλος. Τα Σκηνικά – Κοστούμια της  Αλεξία Θεοδωράκη, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν με μία λέξη ως εξαιρετικά, καταφέρνοντας να σε «μεταφέρουν» στο χώρο της διαδραμάτισης  ακαριαία. Οι φωτισμοί του Λάμπρου Παπούλια, είναι υποδειγματικοί, υπηρετώντας το έργο, με εξαίρεση το τελευταίο μέρος της παράστασης (φινάλε), που δυσχεραίνεται σημαντικά η υποκριτική ενατένιση. Η Κινησιολογική προσέγγιση της Αγγέλας Πατσέλη, ίσως, έπρεπε να είναι πιο «σφιχτή» σε σχέση με το έργο και το χώρο. Ωστόσο, εκφράζει όσα οι λέξεις εννοούν.

Ηθοποιοί

Αναντίρρητα, οι υποκριτικές «κορυφογραμμές» του έργου είναι ο Βασίλης Μπισμπίκης και ο Δημήτρης Δρόσος -ως εκ των ρόλων τους και της υποκριτικής τους-. Δύναμη, Πάθος και ορμή τους χαρακτηρίζουν υποκριτικά, καθηλώνοντας τους θεατές . Ο ρόλος του Λένι (Δημήτρης Δρόσος), είναι ο «πυρηνικός» και αποτελεί το συνθετικό και συνδετικό ήρωα/κρίκο με όλους τους υπόλοιπους ∙ ευτυχώς έχει τις πλάτες να τον σηκώσει, αριστουργηματικά. Η ομάδα των υπόλοιπων υποκριτών της α-λήθειας του Στάινμπεκ, είναι αμιγής και σμιλευμένη με όσα οι ρόλοι τους, τους επιτάσσουν. Πραγματικά, τους ευχαριστήθηκα και τους θαύμασα όλους. Οφείλω, για λόγους δικαιοσύνης να ξεχωρίσει τέσσερις ηθοποιούς: Οι Νικολέτα Κοτσαηλίδου, Μάνος Καζαμίας, Γιανμάζ Ερντάλ και Θάνος Περιστέρης (τους αναφέρω με βάση τη σειρά τους στο όρντινο) είναι σαγηνευτικοί, ειδικά στις «εξομολογήσεις» τους!

Εν κατακλείδι, προτείνω ανεπιφύλακτα την παράσταση «Άνθρωποι και ποντίκια» του Τζον Έρνστ Στάινμπεκ, στον Τεχνοχώρο Cartel, για όποιον θέλει να δει Θέατρο, πράγματι, ψυχοφέλιμο!

 


 

 

Συντελεστές

Τους ρόλους ερμηνεύουν: Βασίλης Μπισμπίκης, Δημήτρης Δρόσος, Νικολέτα Κοτσαηλίδου, Στέλιος Τυριακίδης, Μάνος Καζαμίας, Γιώργος Σιδέρης, Γιανμάζ Ερντάλ, Θάνος Περιστέρης, Αγγέλα Πατσέλη.

Μετάφραση- Ελεύθερη απόδοση: Σοφία Αδαμίδου
Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Βασίλης Μπισμπίκης
Σκηνικά-Κοστούμια: Αλεξία Θεοδωράκη
Φωτισμοί: Λάμπρος Παπούλιας
Κινησιολογία: Αγγέλα Πατσέλη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Στεφανία Βλάχου
Φωτογραφίες: Γιώργος Καπλανίδης
Αφίσα: Παναγιώτης Μητσομπόνος
Υπεύθυνη Παραγωγής: Φαίη Τζήμα</strong
Τεχνική Υποστήριξη: Δημήτρης Κουτάς, Δημήτρης Σαρρής
Κατασκευή Σκηνικού:Ομάδα Cartel
Υπεύθυνη επικοινωνίας Τεχνοχώρου Καρτέλ: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου